Viết bài văn lập luận giải thích là kỹ năng quan trọng với học sinh THCS. Dạng bài này yêu cầu học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phải biết cách trình bày vấn đề một cách rõ ràng, logic. Tuy nhiên, nhiều bạn vẫn lúng túng khi bắt đầu hoặc thiếu ý khi triển khai. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách làm bài văn lập luận giải thích chi tiết từ A đến Z, giúp bạn tự tin xử lý bất kỳ đề bài nào.
Cách làm bài văn lập luận giải thích
Bài văn lập luận giải thích là dạng văn nhằm làm rõ ý nghĩa của một khái niệm, quan điểm hoặc vấn đề, giúp người đọc hiểu sâu sắc và chính xác hơn. Để viết một bài văn lập luận giải thích hiệu quả, bạn có thể tuân theo các bước sau:
1. Tìm hiểu đềvà tìm ý
- Xác định yêu cầu của đề bài: Đọc kỹ đề để nhận biết vấn đề cần giải thích là gì, phạm vi và đối tượng hướng đến.
- Tìm ý: Liệt kê các khía cạnh liên quan đến vấn đề, bao gồm định nghĩa, đặc điểm, ý nghĩa và các ví dụ minh họa.
2. Lập dàn bài
- Cấu trúc bài văn lập luận giải thích thường gồm ba phần:
- Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần giải thích, có thể dẫn dắt bằng một câu chuyện, tình huống hoặc câu hỏi gợi mở để thu hút sự chú ý của người đọc.
- Thân bài:
Giải thích khái niệm, vấn đề: Đưa ra định nghĩa hoặc giải thích ý nghĩa cơ bản của vấn đề.
Phân tích các khía cạnh liên quan: Chia nhỏ vấn đề thành các phần để phân tích chi tiết, giúp người đọc hiểu rõ hơn.
Dẫn chứng minh họa: Sử dụng ví dụ thực tế, số liệu hoặc trích dẫn để minh họa cho các luận điểm đã nêu.
Liên hệ thực tiễn: Kết nối vấn đề với thực tế cuộc sống, nêu lên tầm quan trọng và ảnh hưởng của nó.
- Kết bài: Tóm tắt lại nội dung đã trình bày, khẳng định ý nghĩa của vấn đề và có thể đưa ra nhận xét hoặc lời khuyên.
3. Viết bài
Dựa trên dàn bài đã lập, tiến hành viết bài văn hoàn chỉnh. Chú ý sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc và logic. Mỗi đoạn văn nên tập trung vào một ý chính và liên kết chặt chẽ với các đoạn khác.
4. Đọc lại và chỉnh sửa
Sau khi viết xong, đọc lại toàn bộ bài để kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp và sự mạch lạc của nội dung. Chỉnh sửa những phần chưa rõ ràng hoặc thiếu logic để bài viết hoàn thiện hơn.
Ví dụ cụ thể cách viết bài văn lập luận giải thích
Ví dụ: Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý
- Xác định yêu cầu của đề bài: Đọc kỹ đề để hiểu rõ vấn đề cần giải thích. Ví dụ, với đề bài “Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ ‘Đi một ngày đàng, học một sàng khôn'”, cần tập trung vào việc làm rõ nội dung và thông điệp của câu tục ngữ này.
- Tìm ý:
Thu thập các khía cạnh liên quan đến vấn đề, bao gồm:
Giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ.
Liên hệ với những câu ca dao, tục ngữ tương tự như “Làm trai cho đáng nên trai, Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng”.
Đưa ra các ví dụ thực tế minh họa cho ý nghĩa của câu tục ngữ.
2. Lập dàn bài
Xây dựng bố cục bài viết theo ba phần:
- Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần giải thích, chẳng hạn: “Câu tục ngữ ‘Đi một ngày đàng, học một sàng khôn’ thể hiện kinh nghiệm quý báu của ông cha ta về việc học hỏi qua những chuyến đi.”
- Thân bài:
Giải thích từ ngữ, khái niệm: Phân tích nghĩa đen và nghĩa bóng của từng thành phần trong câu tục ngữ.
Phân tích ý nghĩa: Làm rõ thông điệp mà câu tục ngữ muốn truyền tải về tầm quan trọng của việc trải nghiệm và học hỏi.
Liên hệ thực tế: Đưa ra các dẫn chứng cụ thể từ cuộc sống, như việc tham gia các chuyến du lịch, học tập ở nước ngoài giúp mở mang kiến thức và kỹ năng.
- Kết bài: Khẳng định lại ý nghĩa của vấn đề và tầm quan trọng của việc hiểu rõ câu tục ngữ trong cuộc sống hiện đại.
3. Viết bài
Mở bài: Giới thiệu trực tiếp vấn đề cần giải thích, tránh dài dòng.
Thân bài: Triển khai các ý đã lập trong dàn bài, sử dụng lập luận chặt chẽ và dẫn chứng thuyết phục.
Kết bài: Tóm tắt nội dung đã trình bày và nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề.
4. Đọc lại và sửa chữa
Kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp.
Đảm bảo bài viết mạch lạc, logic và không lặp ý.
Chỉnh sửa để câu văn rõ ràng, dễ hiểu.
Khi đã nắm vững cách làm bài văn lập luận giải thích từ A đến Z, bạn hoàn toàn có thể biến mỗi bài viết trở nên chặt chẽ và giàu sức thuyết phục hơn. Hãy bắt đầu từ những đề bài đơn giản, luyện viết đều đặn và bạn sẽ thấy sự tiến bộ rõ rệt qua từng trang giấy đấy!
Comment closed!